De spelmechanismen waren rechtstreeks gebaseerd op de spelmechanismen die werden gebruikt in de rollenspellen Tunnels and Trolls and Mercenaries, Spies en Private Eyes, gemaakt door Wasteland-ontwikkelaars Ken St. Andre en Michael Stackpole. Personages in Wasteland beschikken bijgevolg over verschillende statistieken (onder andere kracht, intelligentie en geluk) waarmee ze verschillende vaardigheden en wapens kunnen gebruiken. Ervaring wordt opgedaan door te vechten en door het gebruik van vaardigheden. In het spel konden spelers over het algemeen verschillende tactieken gebruiken: om door een gesloten poort te komen, kon een speler zijn zakkenrollvaardigheid, klimvaardigheid of zijn krachtattribuut gebruiken; of hij kon de poort forceren met een koevoet of een LAW-raket. De eerste groep Desert Rangers kwam naarmate het spel vorderde een aantal NPC's tegen die konden worden gerekruteerd voor de groep van maximaal zeven. In tegenstelling tot die van andere computer-RPG's uit die tijd, kunnen deze NPC's tijdelijk weigeren om een item op te geven of een actie uit te voeren als ze daartoe opdracht krijgen. De game stond ook bekend om zijn hoge en meedogenloze moeilijkheidsgraad en om gevechtsproza zoals „gereduceerd tot een dunne rode pasta” en „explodeert als een bloedworst”, wat leidde tot een onofficiële PG-13-sticker op de verpakking van het spel in de Verenigde Staten. Wasteland was een van de eerste games met een hardnekkige wereld, waar veranderingen in de gamewereld werden opgeslagen en bewaard. Als je later in het spel terugkeerde naar gebieden, vond je ze in de staat waarin je ze had achtergelaten, in plaats van terug te worden gezet naar hun oorspronkelijke staat, zoals gebruikelijk was in games uit die tijd. Aangezien harde schijven in 1988 nog schaars waren op computers thuis, betekende dit dat eerst de originele gameschijf moest worden gekopieerd, zoals in de handleiding werd voorgeschreven